Is donateursprofilering toegestaan?

Ja, maar alleen als de data op de juiste wijze verkregen is en toegepast wordt.

Waarom profileren goede doelen de gegevens van donateurs?

Iedereen wil zijn klant, in dit geval de donateur, zo persoonlijk mogelijk en relevant aanspreken. Hoe persoonlijker de communicatie op iemands klantreis is afgestemd, hoe hoger de ROI.

Fondsenwervende organisaties beschikken dus meer en meer over een schat aan informatie over hun donateurs die bijvoorbeeld het toekomstige geefgedrag kunnen voorspellen of waarbij data door de donateur zelf aangeleverd benut wordt om deze donateur via een ander kanaal dan waarmee de eerste relatie gelegd is te benaderen.

Een voorbeeld: Je doneert als donateur eenmalig via iDeal aan een goed doel. Echter om te mogen doneren wordt je verplicht adresgegevens, geslacht, geboortedatum en bijvoorbeeld het telefoonnummer achter te laten. Met deze extra data kan de fondsenwervende organisatie je dus later als donateur telefonisch of aan de deur of je via de brievenbus benaderen.

Wettelijke grondslag

Er moet een wettelijke grondslag zijn voor het vastleggen van privacygegevens bij een donateur. De vraag is het of telefoongegevens, adresgegevens, geslacht en geboortedata tijdens het doneren verplicht gevraagd mogen worden omdat er geen wettelijke grondslag is te vragen om deze privacy voor het verwerken van een eenmalige donatie.

Stichting Donateursbelangen doet onderzoek naar de manieren waarop fondsenwervende organisaties hun donateurs profileren en segmenteren met daarbij de vraag of de privacygegevens rechtmatig verkregen zijn. Optioneel vragen om extra privacygegevens waarbij je als donateur zelf kunt beslissen of je deze data deelt is natuurlijk prima maar als donateur verplicht je telefoonnummer moeten delen met het goede doel bij een eenmalige donatie is dat naar onze mening niet.

Grondslagen voor verwerking van persoonsgegevens

Onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) mogen fondsenwervende organisaties alléén persoonsgegevens verwerken als ze daar een wettelijke grondslag voor hebben. De AVG kent zes grondslagen: toestemming, uitvoering van de overeenkomst, wettelijke verplichting, vitaal belang van betrokkene of andere personen, algemeen belang of gerechtvaardigd belang.

Wanneer een organisatie de gegevensverwerking niet op minimaal één van deze grondslagen kan baseren, dan is het niet toegestaan om persoonsgegevens te verwerken.

Toestemming

Wanneer een betrokkene toestemming geeft tot verwerking van zijn of haar persoonsgegevens, is dit een rechtmatige verwerking. Aan deze toestemming zijn wel een aantal voorwaarden verbonden, namelijk:

• De toestemming moet vrijelijk gegeven zijn;
• De toestemming moet ondubbelzinnig zijn;
• De organisatie moet de betrokkene informeren over de organisatie;
• De toestemming moet specifiek zijn;
• Het moet voor mensen net zo makkelijk zijn om de toestemming weer in te trekken als dat het was om de toestemming te geven.

Wat is het gevaar van klantprofilering voor donateurs?

Los van het feit dat je als donateurs via diverse kanalen benaderd wordt waarbij je dit wellicht niet wil kan het gebeuren dat jouw klantprofiel gedeeld wordt of erger doorverkocht aan een andere partij. Wat nog veel erger kan zijn is een datalek bij een goed doel waarbij jouw donateursprofiel en dus privacygegevens bij criminelen terechtkomen. De gevolgen kunnen groot zijn.

Een klein voorbeeld: Jij als donateur geeft eenmalig 10 euro aan een goed doel via iDeal op de website van het goede doel maar bent dus verplicht adresgegevens, geboortedatum, geslacht en telefoonnummer achter te laten? Wat kan het goede doel hiermee zou je zeggen? Op basis van de postcode, leeftijd, geslacht en het telefoonnummer en de oorspronkelijke donatie waarbij wellicht bekend is via welke bank je gedoneerd hebt geldt dat het goede doel via extern in te kopen of gratis in te zien data weet wat de gemiddelde gezinssituatie met betrekking tot inkomen en aantal kinderen in de buurt is, wat de etnische achtergrond van de buurt is, of je als klant bij een bank bankiert die bekend staat als een bank voor vermogenden (vanLanschot bank bijvoorbeeld).

Wil je weten wat er over jou als donateur vastgelegd is?

Vraag dit rechtstreeks bij het goede doel op. De Europese privacy wetgeving geeft je het recht om te weten wat er over jou als donateur vastgelegd is en geeft je ook de mogelijkheid om zaken te laten vergeten of je hele privacygegevens te laten verwijderen.

Data rondom transacties hoeft een fondsenwervende organisaties vaak niet direct te verwijderen maar weet dat je als donateur dus ingedeeld wordt in segmenten en dat er via een donateursprofiel bepaald wordt hoe jij benaderd wordt voor fondsenwerving mocht je toevallig een keer 10 euro eenmalig via iDeal hebben willen doneren aan een goed doel.

Bezwaar maken tegen profilering?

Als je als donateur bezwaar maakt tegen profilering, moet een fondsenwervende organisatie hier altijd gehoor aan geven. Je staat als donateur dus volledig in je recht om bepaalde gegevens in te zien, te laten verwijderen of zelfs al je privacygegevens te laten verwijderen of je zelfs als donateur uit het bestand van de fondsenwervende organisatie te verwijderen.

Recht van bezwaar

Als donateur heb je dus altijd het recht om bezwaar te maken tegen de gegevensverwerking en daarbij de mogelijk aan te geven wat een organisatie wel of niet over je mag vastleggen. In de non-profit sector wordt dit recht van bezwaar genoemd en dit gaat verder dan alleen aangeven dat je als donateur bijvoorbeeld niet meer gebeld wil worden. Je kunt ook eisen van een fondsenwervende organisatie dat ze jouw telefoonnummer of adres verwijderen omdat dit voor het verwerken van een donatie niet noodzakelijk is.

Te koop aangeboden externe geprofileerde donateursbronnen

Zie hier een voorbeeld van een commercieel aangeboden bestand met betrekking tot donateurs aan dieren. Zo zie je als donateur dat door profilering jouw gegevens vaker dan je denkt aangekocht en doorverkocht kunnen worden met als doel je persoonlijk te benaderen op basis van je interessegebied.